VÝSTAVA DÍLA WILHELMA LEHMBRUCKA V BRNĚ / DIE AUSSTELLUNG DES WERKES VON WILHELM LEHMBRUCK IN BRÜNN

velikost textu A A původní

 

11.9.2013

WILHELM LEHMBRUCK (1881–1919)
Retrospektiva
Sochy, malby, kresby, lepty, litografie a fotografie
z Lehmbruckova muzea v Duisburgu a z pozůstalosti 
11. 9. – 10. 11. 2013 


Výstava díla Wilhelma Lehmbrucka, jednoho z nejvýznamnějších sochařů, malířů a grafiků německé klasické moderny, je koncipována jako retrospektiva. Po téměř třech desetiletích se může teprve podruhé naše odborná i širší veřejnost setkat s tvorbou tohoto umělce v České republice. Poprvé však v Brně, které je s jeho sochařským dílem úzce spjato prostřednictvím světově proslulé vily Tugendhat. Lehmbruckovo umění je na výstavě v Domě umění města Brna představeno nejen reprezentativním výběrem skulptur z let 1898–1918 včetně všech zásadních plastik, ale i malbami, kresbami, lepty a litografiemi z let 1904–1918.

Wilhelm Lehmbruck (4. 1. 1881 v Meiderichu u Duisburgu – 25. 3. 1919 v  Berlíně) absolvoval Akademii výtvarných umění v Düsseldorfu (1901–1905) a v letech 1910-1914 žil a tvořil v Paříži, kde se seznamuje s díly Archipenka, Brancusiho, Deraina, Maillola a Modiglianiho. Zde vznikají expresivní, abstrahované plastiky s extrémně prodlouženými končetinami a  melancholickým výrazem. Mezi nimi i proslulá „Klečící“ (1911), která se stala jedním ze symbolů expresionismu. V roce 1914 odchází Lehmbruck do Berlína a koncem roku 1916 do Curychu. Naplněn depresemi a citovou disharmonií volí v březnu 1919 v Berlíně dobrovolnou smrt.

Díky velkorysé podpoře potomků a především Lehmbruckova muzea v  Duisburgu, které vlastní od roku 2010 nejobsáhlejší soubor Lehmbruckova díla, je umělecký vývoj sochaře působivě dokumentován od období neoklasicismu přes hledání vlastních výrazových prostředků až k pozici čelního představitele expresionismu. Lehmbruckovy plastiky se několikrát objevily v souvislosti s dílem architekta Ludwiga Miese van der Rohe, u  kterého studoval sochařův syn Manfred Lehmbruck (1913–1992), autor projektu Lehmbruckova muzea v Duisburgu, vybudovaného v letech 1959–1964.

V Brně se nacházelo jedno z Lehmbruckových stěžejních sochařských děl, „Torzo kráčející (Torzo ohlížející se dívky)“ z let 1913–1914. Jako jediné umělecké dílo se stalo ve třicátých letech 20. století koncipovanou součástí interiéru vily manželů Grety a Fritze Tugendhatových. Po válečných peripetiích se socha dostala do sbírek Moravské galerie, odkud byla v listopadu 2006 vydána dědicům stavebníků vily. Na brněnské výstavě má být prezentována identická skulptura v  kontextu s vilou Tugendhat jako její nezastupitelný umělecký atribut.

 

Pořadatelé: Dům umění města Brna, Muzeum města Brna, Nadační fond vila Tugendhat

Záštitu nad výstavou převzali Roman Onderka, primátor statutárního města Brna, Detlef Lingemann, velvyslanec Spolkové republiky Německo v  ČR, a Rudolf Jindrák, velvyslanec České republiky v SRN.

Dům umění města Brna, Malinovského nám. 2, 602 00 Brno
Otevřeno: středa – neděle od 10 do 18 h

K výstavě je vydán katalog (německy) a samostatná publikace k soše z vily Tugendhat (česky, německy, anglicky).

Plakát ke stažení zde.

 

DIE AUSSTELLUNG DES WERKES VON WILHELM LEHMBRUCK IN BRÜNN

WILHELM LEHMBRUCK (1881–1919)
Retrospektive
Skulpturen, Gemälde, Zeichnungen, Radierungen, Lithografien und Fotografien
aus dem LehmbruckMuseum Duisburg und aus dem Nachlass
11. 9. – 10. 11. 2013 


Die Ausstellung des Werkes von Wilhelm Lehmbruck, einem der bedeutendsten Bildhauer, Maler und Grafiker der deutschen klassischen Moderne, ist als Retrospektive konzipiert. Nach fast drei Jahrzehnten kann sowohl unser Fachpublikum als auch eine breite Öffentlichkeit zum zweiten Mal dem Werk dieses Künstlers in Tschechien begegnen. Zum ersten Mal aber in Brünn, das mit Lehmbrucks bildhauerischem Werk vor allem dank der weltberühmten Villa Tugendhat verbunden ist. Lehmbrucks Kunst ist in der Ausstellung im Haus der Kunst der Stadt Brünn nicht nur durch eine repräsentative Auswahl der Skulpturen aus den Jahren 1898–1918 inklusive aller Hauptwerke seines bildhauerischen Schaffens, sondern auch durch Gemälde, Zeichnungen, Radierungen und Lithografien aus den Jahren 1904–1918 vertreten. 

Wilhelm Lehmbruck (4. 1. 1881 in Meiderich bei Duisburg – 25. 3. 1919 in Berlin) absolvierte die Kunstakademie in Düsseldorf (1901–1905) und von 1910 bis 1914 lebte und arbeitete er in Paris, wo er die Bekanntschaft mit den Werken von Archipenko, Brancusi, Derain, Maillol und Modigliani machte. Dort entstanden die expressiven, abstrahierenden Bildwerke mit extrem gelängten Gliedmaßen und melancholischem Ausdruck. Unter ihnen auch die berühmte „Kniende“ (1911), die zu einem Symbol des Expressionismus wurde. 1914 ging Lehmbruck nach Berlin und Ende 1916 nach Zürich. Von Depressionen und Gefühlsdisharmonien geplagt, wählte er im März 1919 in Berlin den Freitod. 

Dank der großzügigen Unterstützung der Nachkommen, vor allem jedoch des LehmbruckMuseums in Duisburg, das seit 2010 die umfangreichste Sammlung von Lehmbrucks Werk besitzt, ist die künstlerische Entwicklung des Bildhauers von der Periode des Neoklassizismus über die Suche nach eigenen Ausdrucksmitteln bis hin zu seiner Stellung als einer der bildhauerischen Hauptrepräsentanten des Expressionismus eindrucksvoll dokumentiert. Lehmbrucks Skulpturen tauchten mehrfach im Zusammenhang mit dem Werk des Architekten Ludwig Mies van der Rohe auf, bei dem der Sohn des Bildhauers, Manfred Lehmbruck (1913-1992) studiert hatte, von dem auch die Pläne des in den Jahren 1959–1964 in Duisburg erbauten LehmbruckMuseums entworfen wurden.

In Brünn befand sich eines der bildhauerischen Hauptwerke von Wilhelm Lehmbruck, der „Torso der Schreitenden (Mädchentorso sich umwendend)“ von 1913–1914. Als einziges Kunstwerk wurde es in den 30er Jahren des 20. Jahrhunderts als Bestandteil des Interieurs der Villa der Eheleute Grete und Fritz Tugendhat konzipiert. Während der Kriegswirren kam die Statue in die Sammlung der Mährischen Galerie in Brünn, von dort wurde sie im November 2006 den Erben der Erbauer der Villa übergeben. In der Brünner Ausstellung soll eine identische Skulptur im Kontext der Villa Tugendhat als ihr unverwechselbares künstlerisches Attribut präsentiert werden.


Veranstalter: Haus der Kunst der Stadt Brünn, Museum der Stadt Brünn, Stiftungsfond der Villa Tugendhat 

Die Ausstellung findet unter der Schirmherrschaft von Roman Onderka, Bürgermeister der Stadt Brünn, Detlef Lingemann, Botschafter der Bundesrepublik Deutschland in CR, und Rudolf Jindrák, Botschafter der Tschechischen Republik in BRD, statt. 

Haus der Kunst der Stadt Brünn, Malinovského nám. 2, 602 00 Brünn
Geöffnet: Mittwoch – Sonntag von 10 bis 18 Uhr

Zur Ausstellung wird ein Katalog (Deutsch) und eine eigene Publikation zur Skulptur aus der Villa Tugendhat herausgegeben (Tschechisch, Deutsch, Englisch).